سایت کربلایی حسن توزی بندر گناوه

جان گوردیمر لوریمر سرکنسول بریتانیا در بوشهر در سالهای 1913 تا 1914 میلادی از دشتی دیدن کرده است.

او ذیل عنوان ساکنان دشتی می نویسد ...

ساکنان دشتی بین کوه و دریا از بیست هزار نفر کمتر نیستند و نام بیشتر طوایف در جدول زیر از نظر می گذرد.

عمرانی: 600 نفر، گفته می شود این طایفه از "سوق شویع" در عراق ترکی هجرت کرده اند.(عمرانی ها بیشتر در روستای جمرک وانارستان ریز ودیگر نقاط استان ساکنند اکنون روستای جمرک تقریبا خالی از سکنه شده ومردمانش به دیر و دوراهک مهاجرت کردند مردمی خون گرم وبیباک می باشند)

مردم بحرین: اندک اند. بیشتر در دیر هستند.(مقصود کنسول از طوایف بحرانی وبحرینی وعاشوری وال عصفور وماحوزی و... که در زمان فتع علی شاه قاجار در اثر ظلم حاکم جبار بحرین به بوشهر مهاجرت کرده و در مناطق ساحلی استان ساکن شدند)

فقها: 1000 نفر. طایفه ای خوش خوی. اعتقاد بر آن است که آنان اصلا اهل همین منطقه می باشند.(فقها یا فقیه ها از نسل برادرانی بنام احمد وحسین وحسن ونعیم الدین وعباس بودند که از کمشک لارستان مهاجرت کرده ودر روستای لاورشرقی وچارک وفقیه حسنان وفقیه احمدان وزایر عباسی ساکن شدند)

حاجیانی ها: 2500 نفر. شهرت دارد که دلیرترین مردم منطقه دشتی هستند. آنها هم مثل فقها دشتی اصالت دارند.(حاجیانی ها از نسل فارس ابن شعبان می باشند که در زمان اتابک تکله از سلسله اتابکان فارس از شبه جزیره عربستان مهاجرت کرده ودر مغدان ریگ (محدو) ساکن شدند خاندان (عبدی .جمالی نژاد شیخی .زارعی و...)ساکن مسیله وخوانین صالح احمدی وروسای کردوان وشعری وگنخک وطایفه حاج محمد علی های کاکی ( فرزندان رئیس حسین رئیس حاجی وبرادرانش) خاندان نامجو از روستای درازی از نسل فارس ابن شعبان هستند چون جدشان مجاورخانه کعبه بودبه حاجیان یا حاجیانی مشهور شدندجهت اطلاعات بیشتر می توان از دیباجه دیوان محزون دشتی استفاده کرد)

ساربانان: 1000 نفر. آنان شترداران یا شتربانان می باشند. اصل و ریشه آنها ناشناس است. در دشتستان هم زندگی می کنند.(به احتمال زیا د مقصود کنسول طایفه سناسیری بود ه است که از سناسیر هرمزگان به بوشهر امدند ودر روستای راهدار دیر وراهدار برازجان سکنا گزیدند از مشهور ترینشان مختار ابن حاج زینو می باشد که از همرزمان رئیسعلی دلواری در جنگ با استعمار انگلیس بود)

خواجه ها: 550 نفر. گفته می شود تقریبا یک سده پیش از بهبهان مهاجرت نموده اند.(روستای در جنوب بوشهر بنام خواجه ها بود که اکنون یکی از محلات بوشهر محسوب می شود ظاهرا سه برادر از این روستا به نامهای ناصر واحمد و..به سمت دشتی آمدند ناصر در مسیله ساکن شد اکنون فرزندانش در کاکی وگزدراز وتلخوبا فامیلهای حاجیانی وشاعری وزارعی وخواجه ساکنند واز مشاهیرشان می توان از اخوند ملا فتح الله وشیخ محمد ملا علی نام برد.احمد ساکن کردلان شد وفرزندانش در کردلان وبا غان ساکنند معروف ترینشان عبدالحسین خواجه حاجی بود برادر سوم ساکن جم شد که بازماند گانش انجا زندگی می کنند)

لرها: خیلی کم اند. درباره آنها هم گفته می شود که از بهبهان مهاجرت کرده اند.

میرزاها: شمارشان اندک. گفته می شود از دودمانی اند از چند برادر که مادرشان سید بوده. به همین جهت به میرزا موسوم اند.

ملاها: 550 نفر. آنها نسبت به همسایگانشان از تحصیلات بیشتری برخوردارند اما در مخارج زندگی خود به دیگران متکی هستند.

روسا: 1500 نفر. همیشه از ارادتمندان و دوربری های خان فعلی و پدرش بوده اند و به همین جهت، خان تمام نمایندگانش را از این طایفه برمی گماشت.(رئیس مقام اداری بود که از طرف خان به بعضی از اشخاص داده می شد وظیفه رئیس ایجاد امنیت در روستا یا منطقه تحت نظرش وجمع آوری مالیات برای خان بود ازروسای مشهور دشتی می توان از رئیس عالی ابن حاج محمد محمودی ساکن روستای کناری ورئیس علی رئیس مع کمال ساکن شعری ورئیس حسین ابن زایر صالحیه ساکن گنخک ورئیس حسین ابن رئیس حاجی ساکن کاکی ورئیس درویش ابن رئیس مظفر ساکن کردوان می توان نام برد)

سیدها: 600 نفر(سادات دشتی اکثرا از نسل زید ابن علی ابن حسین ابن علی ابن ابوطالب می باشند که بیشتر در کاکی وخورموج وچاووشی وچارک ومیانخره ساکنند)

صالح احمدی: 150 نفر. خوانین پیش از این خانواده و پیش از خان فعلی به این طایفه منسوبند.(خوانین صالح احمدی از بازماندگان فارس ابن شعبان هستند خوانین صد سال پیش فرزندان حاجی خان بودند که از مشهورترینشان می توان از محمد خان وبرادرانش حسین خان وحیدر خان وفرزندانشان نام برد که در کاکی وخورموج وشنبه وابدان وبردستان حکومت می کردند)

غیر از نامبردگان چند طایفه کوچک وجود دارد از آن جمله دباشی ها و دهدارها و کبگانیها و خنسیرها و محلی ها و قائدها و شیخیانی ها و شیخ ها و تنگسیرها و عمروها